Het afgelopen jaar stond in het teken van de verkiezingen voor Provinciale Staten. Na de verkiezingen hebben de coalitiepartijen BBB, VVD, GL en PvdA een college gevormd. Op 6 juli 2023 is het coalitieakkoord Verbindend vooruit! gepresenteerd. In dit akkoord staan de ambities voor de komende vier jaar. Direct na het zomerreces zijn de financiële afspraken uit het akkoord verwerkt in de begroting 2024. De opzet van de begroting is daarbij ook aangepast. Deze jaarrekening 2023 is opgesteld in lijn met de opzet van de begroting 2023.
Na het zomerreces is de uitvoering van het akkoord direct ter hand genomen. In de eerste fase van een nieuwe collegeperiode ligt het accent vaak op beleidsontwikkeling. Maar nu is de focus ook sterk gericht op uitvoering, omdat de opgaven urgent zijn. De provincie staat namelijk voor grote ruimtelijke opgaven, terwijl de ruimte in zowel in het landelijke gebied als in de steden schaars is. De provincie staat voor de uitdaging hierin keuzes te maken. Deze keuzes worden uitgewerkt in het Ruimtelijk Voorstel waarvoor de provincie in 2023 de basis heeft gelegd.
Ook het woningtekort is een opgave die geen uitstel duldt. In de afgelopen periode zijn twee Woondeals gesloten. Daarin is afgesproken om de nieuwbouwproductie tot en met 2030 te verhogen en om twee derde van deze productie in het betaalbare segment te realiseren. In het coalitieakkoord zijn middelen vrijgemaakt om gemeenten te helpen bij het realiseren van deze opgave. Om de nieuwe woningbouwlocaties te ontsluiten en de toenemende drukte op de wegen en het OV te verminderen, werkt de provincie aan duurzame mobiliteit. Ook zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor vervanging en onderhoud van provinciale wegen, verkeersveiligheid en het OV.
Afgelopen jaar is onder de titel Buitengewoon Noord-Holland de startversie van het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) gereed gekomen. Het PPLG is een beleidskader voor het landelijk gebied van Noord-Holland waarin thema’s als leefbaarheid, biodiversiteit, landbouw en waterkwaliteit samenkomen en in gebiedsprocessen zullen worden uitgewerkt. In de regio’s vraagt de overgang naar duurzame energie en versterking van de benodigde infrastructuur ook provinciale inzet. De provincie heeft zich gecommitteerd aan 55% CO2-reductie. In de afgelopen bestuursperiode lag de nadruk op de versnelde aanleg van de elektriciteitsinfrastructuur en de ontwikkeling van waterstof. Dankzij deze inspanningen heeft Noord-Holland in 2023 de Europese status van Hydrogen Valley gekregen.
In 2023 is de economische groei teruggelopen naar 0,1%. De inflatie is gedaald tot 4,1%. De werkloosheid nam iets toe, maar blijft historisch laag. In Noord-Holland is de vraag naar arbeidskrachten in veel sectoren hoog. Naast welvaart staat het belang van een gezonde en veilige fysieke leefomgeving hoog op de agenda. Vanuit haar VTH-taken (Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving) heeft de provincie zich ingezet om schadelijke emissies verder terug te dringen en beter inzicht te krijgen in de gezondheidseffecten van bepaalde industriële processen.
De provincie is als middenbestuur bij het uitvoeren van beleid sterk afhankelijk van het Rijk en gemeenten. De val van het kabinet en de formatie van een nieuwe regering hebben dan ook grote impact op de provinciale plannen. Met het vorige kabinet zijn afspraken gemaakt over de gezamenlijke aanpak van een aantal grote vraagstukken, zoals het landelijk gebied en het klimaat. Hiervoor heeft het Rijk uit de transitiefondsen ook middelen in het vooruitzicht gesteld. Het is onzeker of een nieuw kabinet opnieuw voor deze aanpak kiest en daarvoor voldoende middelen beschikbaar stelt.
Het college is zich bewust van deze onzekerheden, maar gaat uit van eigen kracht. Samen met gemeenten, waterschappen en andere partners doet de provincie wat mogelijk is om de ambities te realiseren. De provincie maakt daarbij zelf keuzes, maar blijft in gesprek met het Rijk om de randvoorwaarden zo goed mogelijk in te vullen.
