Toelichting
De provincie heeft een grote verantwoordelijkheid op het gebied van regionale mobiliteit. Openbaar vervoer (ov) is hierbij belangrijk voor inwoners in het landelijk en stedelijk gebied. De provincie is (wettelijk) opdrachtgever (concessieverlener) voor het ov in de regio’s Noord-Holland Noord, Haarlem-IJmond en Gooi en Vechtstreek.
Samen met haar partners zet de provincie Noord-Holland zich in op beter en betaalbaar ov, onder andere in de kleine kernen. Belangrijke samenwerkingspartners zijn andere opdrachtgevers ov (vertegenwoordigd in het Decentrale OV Autoriteiten (DOVA)), Vervoerregio Amsterdam, gemeenten, het Rijk, vervoerders, belangenorganisaties, buurtbusverenigingen en natuurlijk de reizigers. Daarnaast heeft de provincie in IPO-verband in 2023 door een goede lobby in Den Haag positieve resultaten behaald voor wat betreft de ov-financiën (voorbeeld is de motie Bikker).
Om te zorgen voor goed ov is in 2023 gewerkt aan de volgende prioriteiten:
- De provincie werkt aan het opvangen van de langdurige financiële gevolgen door de coronacrisis en het daarna veranderde reisgedrag in het ov. Daarom is op de korte termijn invulling gegeven aan acties uit het Transitieplan OV (bijvoorbeeld acties als overname regeling bussen en herfinanciering). Voor de (middel)lange termijn zijn extra middelen in de Kaderbrief (tot 2028) vastgesteld en ontvangt de provincie van het Rijk extra geld (motie Bikker – voorkomen tariefstijging reizigers 2024 en dienstregeling in stand houden). Tenslotte is vanwege de motie Bikker het bedrag uit de Kaderbrief voor 2024 van€ 4,9 miljoen euro niet nodig, waardoor het geld terugvloeit naar de algemene middelen.
- Met Transdev zijn afspraken gemaakt om de vertraagde instroom van Zero Emissie (ZE) bussen in Gooi en Vechtstreek te compenseren. Het gaat om een jaarlijkse financiële korting in de concessie Gooi en Vechtstreek, een extra ZE-bus in Haarlem-IJmond en ondersteuning om de concessie Haarlem-IJmond en Noord-Holland Noord verder te verduurzamen. Daarnaast is gestart om laadinfra voor ZE-bussen te realiseren. Daarmee geeft de provincie invulling aan het Bestuursakkoord ZE Regionaal OV per bus.
- De concept Visie Publieke Mobiliteit is opgesteld. Dit is nodig om een goed, betaalbaar en betrouwbaar ov-systeem te blijven bieden. De nieuwe visie vormt het uitgangspunt voor de komende aanbesteding van de ov-concessies Haarlem-IJmond en Noord-Holland Noord.
- Samen met NS, Transdev en gemeenten is een Ontwikkelperspectief Openbaar Vervoer Noord-Holland Noord ontwikkeld voor de herijking van de lopende concessie. Dit heeft geleid tot eerste voorstellen voor het doorvoeren van netwerkoptimalisaties onder het motto ‘Niet meer, maar Beter OV’.
- In overleg met Transdev zijn ook vervoerplannen opgesteld voor het dienstregelingsjaar 2024 en de herijking concessies Noord-Holland Noord en Gooi en Vechtstreek zodat de plannen beter aansluiten op de veranderde vervoervraag en meer toekomstvast zijn.
In 2023 zijn verder de volgende zaken opgepakt:
- Er zijn voorbereidingen getroffen voor een nieuw tarievenbeleid en OVpay. Naast de ov-chipkaart is nu ook OVpay operationeel.
- De deelname aan, en werkzaamheden voor, het convenant landelijke ov-toegankelijkheid zijn gestart.
- De buurtbussen in Noord-Holland Noord zijn vervangen. Om de vrijwilligers te bedanken voor hun inzet is een speciale dag georganiseerd op de Dag van de Vrijwilliger.
- Voor vervanging abri’s en DRIS-panelen is geen nieuw beleid noodzakelijk. Het betreft een vervangingsopgave.
Sinds de coronapandemie ziet de provincie dat de reizigersaantallen achterblijven en dat reizigers op andere momenten in de week reizen. Samen met vervoerders werkt de provincie aan aanpassing in de dienstregeling door afschaling hiervan op frequente lijnen. Daarnaast zien de provincie dat de aanbestedingsmarkt is verstoord. Vervoerders schrijven selectief in vanwege achterblijvende reizigers aantallen, chauffeurstekorten en de beschikbaarheid van ZE aansluitingen. Dit is ongunstig omdat het landelijk gebied geen (concurrerende) inschrijvingen krijgt. De provincie onderzoekt nu wat de mogelijkheden zijn om het aantal reizigers in het ov te laten groeien. Een belangrijk resultaat in 2023 was hierbij de motie Bikker. Tenslotte blijft een belangrijk zorgpunt de schaarste op de arbeidsmarkt (chauffeurs en technisch personeel).